Θρησκευτικά
Εκκρεμεί προσθήκη περιεχομένου (κείμενα, φωτο, έγγραφα).
Η σχέση μου με την θρησκεία είναι όπως και με την τέχνη. Καθαρά διαισθητική. Χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ανυπαρξία έρευνας και μελέτης σε βάθος. Ως εκ τούτου, αρνούμαι διαχρονικά να υποκύψω στις “σειρήνες” του ορθολογισμού και της λογικής επεξεργασίας, όταν υπεισέρχονται σε θέματα θρησκευτικής πίστης. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που οι κοινωνικές περιστάσεις στον χώρο που γεννήθηκα και μεγάλωσα αλλά και που οι οικογενειακές παραδόσεις με κατέταξαν στο ποίμνιο της Χριστιανικής Ορθοδοξίας. Και αυτό διότι μετά από 60 χρόνια ζωής και έκθεσης στο θρησκευτικό συναίσθημα διαφόρων λαών, καταλήγω πως το μυστηριακό πανανθρώπινο μήνυμα του Ευαγγελίου με εκπροσωπεί. Εάν επρόκειτο να κληθώ και πάλι να επιλέξω μετά γνώσης (στο βαθμό του εφικτού αφού πρόκειται περί πίστης), αναμφίβολα θα έκλινα προς την ίδια κατεύθυνση. Μεγάλη υπόθεση για την προσωπική κοσμοθεώρηση καθενός.
Αυτό δεν σημαίνει πως αδυνατώ να διαχωρίσω το αίσθημα της πίστης προς το Θείο τόσο από τις δογματικές αρχές της εξουσιαστικής κληρικής νομενκλατούρας όσο και από τις εσωτερικές σχιζοφρενικές αντιθέσεις του κυρίαρχου ιουδαιοχριστιανικού αφηγήματος. Το αντίθετο μάλιστα. Μετά από την παιδιόθεν έκθεσή μου στα εκκλησιαστικά θέματα και διαδικαστικά (κατηχητικό και παπαδοπαίδι), μετά από την σε αρκετό βάθος μελέτη της συγκριτικής θρησκειολογίας, μετά από την καθημερινή διαμόρφωση ήθους και ανεκτικότητας σε κατά βάση εκκλησιαστικό σχολείο (Λεόντειο Λύκειο των Καθολικών Μαριανών Αδελφών), το τελικό γινόμενο είναι αναφανδόν και με ηρεμία πνεύματος υπέρ της συνειδητής επιλογής της Χριστιανικής Ορθοδοξίας. Και αυτό παρ’ ότι αντιλαμβάνομαι με πλήρη συναίσθηση την υποχρεωτική “πλύση εγκεφάλου” που έχω υποστεί μέσα από την περιττή αποστήθιση του ιουδαϊκού πορνογραφικού ρυπαρογραφήματος της Παλαιάς Διαθήκης.
Επιλογή θρησκευτικής συνείδησης όχι μόνον σαν υπερβατικό μεταθανάτιο προορισμό της αθανασίας της ψυχής αλλά και σαν πυξίδα για την καθημερινότητα του βίου. Διότι, σε τελική ανάλυση, η θρησκευτικότητα πανανθρώπινα εκφράζει την αγωνία της άγνοιας και το μήνυμα που εκπέμπουν όλες οι δι’ αποκαλύψεως θρησκείες πίσω από τα επιφανειακά δρώμενα παραμένει απαράλλαχτο. Άλλωστε με τις αποδεδειγμένες πλέον παραδοχές της κβαντικής φυσικής πως η σκέψη παράγει ενέργεια, τα στεγανά μεταξύ πίστης και φυσικής πραγματικότητας έχουν παραβιασθεί.
Εξαίρεση βέβαια αποτελούν τα δογματικά θρησκευτικά διαδικαστικά καθήκοντα στις περιπτώσεις που η εκτέλεσή τους από άτομα αμφιβόλου ηθικής, μεμπτού ήθους και δημοσιο-υπαλληλικής νοοτροπίας οδηγεί σε μακροχρόνια αποχή από αυτά. Κυρίως όταν η προκλητική και προσβλητική για το θρησκευτικό αίσθημα συμπεριφορά των εντεταλμένων ταγών εμπνέει την αντίδραση του ποιμνίου, όπως για παράδειγμα περιγράφεται στο κατωτέρω εικονοποιημένο ποίημα του Χ.Κεράνη με τίτλο “Κενά Καινά Δαιμόνια” (2020) σε απαγγελία-εξορκισμό από τον “Ιγνάθιο Σαβοναρόλα” (Βάσκος Ελληνιστής Ιεροεξεταστής).
Έτσι, καταλήγοντας συμπερασματικά, δεν νοιώθω πως αυτό που εύσχημα μού επεβλήθη χωρίς την συγκατάθεσή μου και που στην συνέχεια μού εμφυτεύθηκε στα κρίσιμα χρόνια της διαμόρφωσης προσωπικότητας βρίσκεται σε ριζική αντίθεση με την ορθολογική σκέψη μου. Αντίθετα οι δύο αυτές αντίρροπες τάσεις έχουν συμφιλιωθεί μέσα μου και εξακολουθώ να πορεύομαι στον βίο μου με αποδεκτές χριστιανικές αρχές και πατροπαράδοτους κανόνες κοινωνικής συμβίωσης. Επαναλαμβάνω, σημαντική και μεγάλη προσωπική παρηγορία η απουσία σχιζοφρενικής κοσμοθεώρησης, όπως για παράδειγμα “κουμμουνιστής και χριστιανός”.
Κυρίως σε μια εκ του πονηρού αναθεωρητική εποχή όπου οι παραδόσεις και τα “πιστεύω”, τα συστήματα προσωπικών αξιών και οι πνευματικές “σταθερές” βάλλονται συστηματικά με σκοπό την αντικατάστασή τους. Αρχικά μέσα από την αμφιβολία και τον αγνωστικισμό και στην συνέχεια από την τεχνοκρατική θεολογία. Λες και η πεπερασμένη τεχνολογική εμπορευματοποίηση μπορεί να απαντήσει στα πανανθρώπινα βαθύτερα υπαρξιακά ερωτήματα. Βρίσκει όμως τάχιστα πρόσφορο έδαφος στην απουσία γνώσης και κρίσης και στον μαζικοποιημένο τρόπο ζωής μακριά από την φύση. Επειδή όμως αυτά είναι σε τελική ανάλυση θέματα αυστηρά υποκειμενικά και προσωπικά, ας περιοριστώ να διατηρήσω εγώ τις διαισθητικές βεβαιότητές μου, ακόμη κι αν δεν μπορώ πάντοτε να επιχειρηματολογήσω ικανοποιητικά δικαιολογώντας τις.
Βαφτίσεις
Συμμετείχα στην μυστηριακή μου Βάφτιση χωρίς να συγκατατεθώ. Την αποδέχθηκα ασμένως όταν αργότερα συνειδητοποίησα πως με τον τρόπο αυτό “απεταξάμην τον σατανά” εις ζωήν αιώνιον. Από την δική μου βάφτιση δεν υπάρχουν παρά κάποιες φωτογραφίες. Από τις άλλες δύο που συμμετείχα ενεργά ή έμμεσα, η τεχνολογία επέτρεψε να υπάρχουν αρκετά τεκμήρια. Τα παραθέτω χωρίς την συγκατάθεση των άμεσα ενδιαφερομένων. Άλλωστε δεν ζητήθηκε από κανέναν τους την κρίσιμη στιγμή!
Αποδέχθηκα να μεταφέρω το σωτήριο και παρηγορητικό μήνυμα της εν Χριστώ βάφτισης στην Άννα, την κόρη του αδελφικού μου φίλου Χριστόφορου (Κωνσταντινίδη), όταν την αναδέχθηκα στην κολυμβήθρα κι αυτό παρά το γεγονός πως κατά κανόνα αποφεύγω την ανάληψη τέτοιας σημαντικής ευθύνης. Ελπίζω να μου το συγχωρήσει.
Φρόντισα να βαφτισθεί μέσα σε κολυμπήθρα στο όνομα της Αγίας Τριάδας και ο γυιός μου Νικόλαος με ανάδοχο την αδελφή μου Ζαχαρούλα-Πηνελόπη και μάλιστα στην εκκλησία της Χρυσοπηγής στην Σίφνο. Ελπίζω να του φανεί χρήσιμο σαν βάση και παρηγορία για την πορεία της ζωής του.
Γάμοι
Μετά τον πολιτικό γάμο στην Βαρσοβία τον Νοέμβριο του 1999, παντρεύτηκα την Μπεάτα τον Ιούνιο του 2000 και στην εκκλησία με θρησκευτικό γάμο. ,Θέλησα έτσι να ευλογήσω την κοινή μας ζωή μυστηριακά και μάλιστα υπό την σκέπη της Παναγίας Χρυσοπηγής, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για την οικογένεια μας. Κουμπάρος ο εξάδελφός μου Αχιλλέας, που κι αυτός συνειδητοποιεί τον μυστηριακό χαρακτήρα του χριστιανικού γάμου. Και μάλιστα με τρεις ιερείς (χωρίς να το επιδιώξω), έναν από Αθήνα και δύο από την Σίφνο! Αποδείχθηκε πως οι δογματικές και χαρακτηρολογικές μας διαφορές με την τέως σύζυγό μου Μπεάτα ήσαν ισχυρότερες των γαμήλιων δεσμών. Αλλά ίσως και στην περίπτωση αυτή η Θεία Πρόνοια πάλι να με προστάτεψε. Ευλογημένο το όνομα της Παναγίας. Εννοείται πως δεν θέλησα ποτέ και απέφυγα να αναλάβω την σοβαρή ευθύνη να συνδέσω την κοινή ζωή δύο οποιωνδήποτε άλλων ενηλίκων με τα δεσμά του γάμου.
Αυτό είναι το “επίσημο” βίντεο της θρησκευτικής τελετής του γάμου μου στις 5 Ιουνίου 2000. Στο προσωπικό μου κανάλι στο YouTube υπάρχουν μερικά ακόμη ερασιτεχνικά βίντεο από φίλους επισκέπτες, λιγώτερο βαρετά αφού περιλαμβάνουν και κοινωνικές στιγμές εκείνων των ημερών (π.χ. γλέντι κλπ.)
Πανηγύρια Χρυσοπηγής
Τα Σιφνέικα πανηγύρια είναι συνυφασμένα με τις πατροπαράδοτες αρχές της οικογένειάς μας. Ερευνώντας παλιά ιστορικα αρχεία σε τοπικές εφημερίδες, βρίσκω τον παππού μου Αλκιβιάδη (Σβίγγος) να διοργανώνει τακτικά τα ετήσια πανηγύρια στο χωριό μας τον ΆηΛούκα. Ιδιαίτερη προτίμηση στον Ναό της Ταξιαρχών και της Παναγίας της Πουλάτης.
Αυτό όμως που μας συνόδεψε στο διάβα της ζωής μας είναι η αταλάντευτη πίστη μας στην Παναγία την Χρυσοπηγή, πολιούχο της Σίφνου. Η προσωπική σχέση της οικογένειας ξεκίνησε από το “τάμα” (και το θαύμα) περί υγείας του πατέρα μου στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Ο ίδιος προσευχήθηκε, έταξε και κρέμασε την βέρα του στο εικόνισμα της Παναγίας ως πενιχρό αντίδωρο για την επιβίωσή του και την αποκατάσταση της υγείας του. Η βέρα έμεινε εκεί για τουλάχιστον 30 χρόνια μέχρι ότου έπεσε θύμα της ιερόσυλης κλοπής το 1999.
Ξεκινήσαμε να εορτάζουμε το πανηγύρι της Χρυσοπηγής για πρώτη φορά το 1978 και στην συνέχεια το 1986, το 2000 και το 2018. Η Χρυσοπηγή μάς αξίωσε να είμαστε σε θέση να την δοξάσουμε περισσότερες φορές από κάθε άλλη οικογένεια στο νησί. Προσευχόμαστε να μας δοθεί η ευκαιρία και πάλι το 2030 οπότε έρχεται εκ νέου η σειρά μας. Στην συνέχεια παραθέτω ό,τι έχει διασωθεί σε φωτογραφίες, βίντεο, αναμνηστικό υλικό και αποσπάσματα από τον τοπικό τύπο για κάθε μια από αυτές τις φορές.
Για όποιον δεν είναι εξοικειωμένος με την διαδικασία υπενθυμίζω πως ο “πανηγυράς” παραλαμβάνει την Εικόνα της Χρυσοπηγής την ημέρα της Αναλήψεως μετά την λειτανεία σε όλο το νησί. Την φέρνει στο σπίτι του για 2 εβδομάδες και στη συνέχεια η θαυματουργή Εικόνα φιλοξενείται στην εκκλησία του χωριού του για έναν ολόκληρο χρόνο. Σχεδόν καθημερινά γίνονται παρακλήσεις υπέρ υγείας της οικογενείας με ιδιαίτερο τυπικό και ειδικά αφιερωμένες ψαλμωδίες. Δυό εβδομάδες πριν τον εορτασμό της Αναλήψεως, η Εικόνα επιστρέφει στο σπίτι του πανηγυρά από όπου “σηκώνεται” με την συνοδεία όλων των κληρικών την παραμονή της εορτής.
Κατεβαίνει οδικώς στις Καμάρες όπου επιβιβάζεται στο πλοίο της γραμμής μετά από σύντομη δοξολογία. Φθάνει δια θαλάσσης στον Ιερό Βραχο της Χρυσοπηγής όπου αποβιβάζεται εν τιμαίς και οργάνοις εν μέσω μεγάλης κοσμοσυρροής. Ακολουθεί πανηγυρική λειτουργία με αρτοκλασία και πανηγυρικό δείπνο αγάπης για όλους τους παρευρισκομένους. Εχουν ήδη μαγειρευτεί και προσφέρονται παραδοσιακή ρεβυθάδα και κοκκινιστό κρέας με τηγανητές πατάτες που σερβίρονται ανά ομάδες των 80 ατόμων από εθελοντές (συνήθως συντρώγουν περί τα 800 άτομα συνολικά). Ο εορτασμός συνεχίζεται με ολονύκτια παράκληση και το ξημέρωμα η Εικόνα επιβιβάζεται σε καϊκι για την μετάβαση δια θαλάσσης στο Κάστρο. Πριν αναχωρήσει, προσφέρεται πρωινός καφές σε όσους έχουν ξενυχτήσει. Όλα τα έξοδα του πανηγυριού επιβαρύνουν τον πανηγυρά.
Μετά την λειτανεία της στο Κάστρο, η Εικόνα φθάνει στον καθεδρικό ναό του Αγ. Σπυρίδωνα στην Απολλωνία. Επίσημη πομπή και δοξολογία στο Ηρώον και επιστροφή στον Αγ.Σπυρίδωνα. Από εκεί θα την παραλάβει ο επόμενος πανηγυράς και θά φθάσει στο σπίτι του αφού περιοδεύσει σε όλα τα χωριά. Η ημέρα της Αναλήψεως είναι θεσμοθετημένη επίσημη δημόσια αργία στην Σίφνο από το 1964. Με βάση γραπτές πηγές από το 1670 μ.Χ., η ιεροτελεστία της πανηγύρεως της Χρυσοπηγής ακολουθείται εδώ και 350 περίπου χρόνια με τον ίδιο σχεδόν τρόπο και αποτελεί ίσως το αρχαιότερο παγκυκλαδικό πανηγύρι.
Χρυσοπηγή 1978
Παραλαβή εικονίσματος 1977
Πανηγύρι 1978
Χρυσοπηγή 1986
Παραλαβή εικονίσματος 1985
Πανηγύρι 1986
Χρυσοπηγή 2000
Παραλαβή εικονίσματος 1999
Πανηγύρι 2000
Χρυσοπηγή 2018
Παραλαβή εικονίσματος 2017
Πανηγύρι 2018
Ένα τυπικό πανηγύρι της Χρυσοπηγής σε μια σειρά από βίντεο. Παρουσιάζεται αυτό της οικογένειας Νικολάου Αλκ. Λεμπέση το 2018.
25 Μαϊου 2017. Η εικόνα της Χρυσοπηγής στο σπίτι. Μεγάλη χαρά για τον Αη-Λούκα του Αρτεμώνα. Η εικόνα της Παναγίας Χρυσοπηγής έρχεται στην εκκλησία της ενορίας (Ταξιάρχης) και στο σπίτι του πανηγυρά Αλκ. Λεμπέση. Θα παραμείνει εκεί για έναν ολόκληρο χρόνο. Βίντεο από την Μπέττυ Αντωνίου.
13 Μαϊου 2018. Η εικόνα της Χρυσοπηγής στον Φάρο. Κυριακάτικη λειτουργία στον Αγ. Νικόλαο Φάρου και περιφορά της εικόνας της Χρυσοπηγής μέχρι το σπίτι του πανηγυρά στην Φασολού. Βίντεο από τον Μιχαήλ Σεφτσόφ.
16 Μαϊου 2018. Το ‘σήκωμα’ της εικόνας της Χρυσοπηγής από το σπίτι του πανηγυρά, της οικογένειας Αλκιβ. Α. Λεμπέση, στον Αη-Λούκα του Αρτεμώνα. Με τις καμπάνες του Ταξιάρχη, που φιλοξένησε την εικόνα της Παναγίας για έναν ολόκληρο χρόνο. Βίντεο από Μπέτυ Αντωνίου και Τάσο Τζεράχογλου.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Α΄). Το “σήκωμα” της εικόνας της Χρυσοπηγής από το σπίτι της οικογένειας του πανηγυρά στον Αη-Λούκα της Σίφνου. Επαγγελματική βιντεοσκόπηση από δύο κάμερες, Γιάννης Κοντός.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Β΄). Η άφιξη της εικόνας και η περιφορά στο λιμάνι των Καμαρών από τον πανηγυρά Αλκη Λεμπέση. Μετά την σύντομη λειτουργία στον Αη-Γιώργη και προτού επιβιβαστεί στο Speedrunner III για το θαλάσσιο ταξίδι της στην άλλη άκρη του νησιού. Επαγγελματική βιντεοσκόπηση από δύο κάμερες, Γιάννης Κοντός.
16 Μαϊου 2018. Εναλλακτικές λήψεις: η άφιξη της εικόνας στις Καμάρες και η σύντομη λιτάνευση πριν την επιβίβασή της στο SPEEDRUNNER 3 που θα την φέρει στον βράχο της Χρυσοπηγής. Επιλεγμένα αποσπάσματα από βιντεολήψεις των Τάσου Τζεράχογλου, Γιούλια Σορόκινα και apoikou.gr.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Γ΄). Η μεγαλειώδης άφιξη της εικόνας με το καράβι στο ακρωτήριο της Χρυσοπηγής και η περιφορά της με καϊκι μπροστά από το σπίτι του πανηγυρά Αλκη Λεμπέση (Villa Sviggos) και στον όρμο του Φάρου. Επίγειες και εναέριες (drone) λήψεις από Γιάννη Κοντό.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Δ΄). Η αποβίβαση της εικόνας στον μώλο της Χρυσοπηγής και η άνοδος προς την θέση της από τον Ιερό κλήρο και την οικογένεια του πανηγυρά Νικ. Λεμπέση εν μέσω 1000 επισκεπτών. Βίντεο λήψεις από Γιάννη Κοντό.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Ε΄). Το πρώτο μέρος της υπαίθριας ευχαριστήριας θείας λειτουργίας με την παρουσία τριών μητροπολιτών, η ευλογία των άρτων και η υπέρ υγείας προσευχή για την οικογένεια του πανηγυρά Νικ. Λεμπέση. Βίντεο λήψεις από Γιάννη Κοντό.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος ΣΤ΄). Το δεύτερο μέρος της υπαίθριας θείας λειτουργίας με τις ομιλίες των Μητροπολιτών Σύρου και Καβάλας και τις ευχαριστίες προς όλους τους συμμετέχοντες και την οικογένεια του πανηγυρά Νικ. Λεμπέση. Βίντεο λήψεις από Γιάννη Κοντό.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής (μέρος Ζ΄). Με την λήξη της δοξολογίας, επίσημοι και πιστοί συγκεντρώνονται στην τραπεζαρία για το “κοινό χριστιανικό δείπνο” (ντόπια ρεβυθάδα και κρέας με τηγανητές πατάτες) με άφθονο κρασί. Περίπου 850 άτομα σε ‘τράπεζες’ των 80 ατόμων είχαν την υπομονή να ευχηθούν στην οικογένεια του πανηγυρά Νικ. Λεμπέση. Ακολουθησε ολονυχτία (με μετάληψη) μέχρι τις πρωινές ώρες. Βίντεο λήψεις από Γιάννη Κοντό.
16 Μαϊου 2018. Πανηγύρι Χρυσοπηγής
Ενα τυπικό ευχολόγιο στην 3η απο τις συνολικά 11 διαδοχικές ‘τράπεζες Αγάπης’ όπου σερβίρονται ρεβυθάδα και κοκκινιστό κρέας με τηγανητές πατάτες με συνοδεία από άφθονο κρασί και ελιές.
Βιντεολήψεις από τον Γιώργο Ντοκόπουλο και την Μπέτυ Αντωνίου.
17 Μαϊου 2018. Εορτασμοί και δοξολογία στην Απολλωνία.
Μετά τον πανηγυρικό εορτασμό στο Ηρώο, η εικόνα της Χρυσοπηγής καταλήγει στον μητροπολιτικό ναό του Αγ. Σπυρίδωνα στην Απολλωνία. Εδώ θα μείνει για τους ερχόμενους 12 μήνες μέχρι την επόμενη εορτή της Αναλήψεως. Βίντεο ανηρτημένο στο ίντερνετ.
Βοήθειά μας!