Αλόγιστη φωτορρύπανση
To νυκτερινό τοπίο της Σίφνου
Με βάση την ενασχόλησή μου με το “ΦΩΣ” για περίπου 40 χρόνια, παρουσίασα δημόσια το ιδιότυπο αυτό θέμα με πλήρη τίτλο “Το αυθαίρετο νυκτερινό τοπίο της Σίφνου. Μια άσκοπη φωτορρύπανση. Μερικές καλές διορθωτικές πρακτικές” την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023 στο “Ίδρυμα Στ. Πρόκου” στην Απολλωνία της Σίφνου. Ήταν μία από τις 22 εισηγήσεις στην ημερίδα με θέμα “Το εύθραυστο τοπίο της Σίφνου”. Την πρωτοβουλία για την διοργάνωση του εργαστηρίου αυτού σε τρεις ενότητες είχε η ομάδα ΦΛΕΑ σε συνεργασία με την Ομάδα Περιβάλλοντος και την Αρχιτεκτονική Επιτροπή του Δήμου Σίφνου, την Επιτροπή Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Σίφνου και την Kοιν.Σ.Επ Άνεμος Ανανέωσης.
Στόχος του εργαστηρίου ήταν να αναδείξει τις πιέσεις που υφίσταται σήμερα το τοπίο της Σίφνου, να επισημάνει τη σημασία του τοπίου για τη συνέχιση του πολιτισμού και της κοινότητας και να αναζητήσει τα εργαλεία και τις συνέργειες, με τα οποία αυτή η επερχόμενη υποβάθμιση μπορεί να αναχαιτιστεί ή και να ανατραπεί.
Το τοπίο αναγνωρίζεται πλέον ως ένας φυσικός, κοινωνικός και οικονομικός πόρος. Διαμορφώθηκε με την ανθρώπινη παρέμβαση αλλά σε αρμονία με την φύση και τα μεγέθη του νησιού. Αλλά αυτό που διαμορφώθηκε μέσα από αιώνες αλληλεπίδρασης ανθρώπων και φύσης, τώρα κινδυνεύει. Στις παρεμβάσεις – τοποθετήσεις τους οι εισηγητές πρότειναν τρόπους ώστε αυτό το εύθραυστο περιβάλλον να προστατευτεί και ο πολιτισμός, η κοινότητα, η καλλιέργεια της γης να συνεχιστούν. Εξέτασαν πώς μπορεί το τοπίο να συμβάλει για μια βιώσιμη οικονομία και την ευημερία της Σίφνου λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα των παλαιότερων καθώς και την εμπειρία άλλων περιοχών.
Στο εργαστήριο πήραν μέρος και μίλησαν πολίτες από την Σίφνο, επιστήμονες με ειδικές γνώσεις που έρχονται χρόνια στην Σίφνο και την γνωρίζουν καλά, αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, εκπρόσωποι οργανώσεων από άλλα νησιά των Κυκλάδων και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Τις εργασίες παρακολούθησε πλήθος κόσμου που προβληματίζεται και αγωνιά για τις ραγδαίες περιβαλλοντικές εξελίξεις και συμμετείχε ενεργά στην ανταλλαγή ιδεών προς αυτή την κατεύθυνση.
Το εργαστήριο οργανώθηκε σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα υπήρξαν περιεκτικές τοποθετήσεις πάνω στα ερωτήματα που τέθηκαν και προτάσεις για το “τώρα” και το μέλλον του νησιού. Στην δεύτερη ενότητα έγιναν συναντήσεις με εκπροσώπους φορέων και κινήσεων πολιτών από διάφορα νησιά με θέμα την “βιωσιμότητα των νησιών μας”. Τέλος, στην τρίτη ενότητα, οι συμμετέχοντες συνεργάστηκαν για την εκπόνηση ενός σχεδίου δράσης με συγκεκριμένες προτάσεις.
Παραθέτω την πρόσκληση και το πλήρες πρόγραμμα της εκδήλωσης στο τέλος του άρθρου. Η παρέμβασή μου ήταν χρονικά η πέμπτη στην σειρά και μπορείτε να την απολαύσετε βλέποντας το σχετικό βίντεο από το κανάλι μου στο YouTube. Σε αυτό έχω φροντίσει και για υποτιτλισμό, ώστε να υπάρχει διαθέσιμη και η αυτόματη μετάφραση του κειμένου. Επιπλέον, (ως αφιλοκερδή συνεισφορά στην διοργάνωση) επιμελήθηκα ψηφιακά και τα βίντεο από τις υπόλοιπες παρεμβάσεις των συμμετεχόντων. Αυτά υπάρχουν ανηρτημένα στο κανάλι των διοργανωτών αλλά για λόγους ιστορικής καταγραφής είναι διαθέσιμα και στο αντίστοιχο του Συνδέσμου Σιφνίων, χωρίς όμως περιγραφή του περιεχομένου. Κατωτέρω εμφανίζω και όλες τις διαφάνειες από την παρουσίασή μου για όποιον νοιώθει περίεργος ή φιλομαθής.
Εννοείται πως το θέμα της δικής μου παρέμβασης μάλλον σαν περιττή “πολυτέλεια” μπορεί να θεωρηθεί στις μέρες (ή -μάλλον- νύχτες) ασυδοσίας και αυθαιρεσίας που βιώνουμε σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. ΟΙ ρυπάνσεις κάθε είδους και μορφής πλημμυρίζουν τις ζωές μας και καταλαμβάνουν ύπουλα και βαθμιαία όλες τις εκφάνσεις μιας ήδη μίζερης καθημερινότητας. Αποσπώντας μας έτσι από αυτά που μετρούν σε μια ζωή και εκχυδαΐζοντας το κοινωνικό συμβόλαιο συμβίωσης. Πλην όμως, αν κρίνω από τα σχόλια των παρευρισκομένων, με έκπληξή μου διαπίστωσα πως τον προβληματισμό μου μοιράζονται και άλλοι ατυχείς κάτοικοι της Σίφνου. Χωρίς όμως απαραίτητα να συνειδητοποιούν την υποβόσκουσα ενόχληση ή να γνωρίζουν τον τρόπο και την μέθοδο αντίδρασης -ή έστω βελτίωσης του προβλήματος. Σίγουρα είναι “ψιλά γράμματα” αυτά που θίγω, αλλά τουλάχιστον παραμένει ενθαρρυντικό το γεγονός ότι μου δόθηκε από τους διοργανωτές δημόσιο βήμα για να εκθέσω τις εμφανώς (λογοπαίγνιο) φαεινές απόψεις μου. Οι απόψεις μου αυτές είναι προσωπικές και δεν αντανακλούν απαραίτητα αυτές της Επιτροπής Αρχιτεκτονικής/Περιβάλλοντος/Αισθητικής του Δήμου Σίφνου, όπου ήμουν μέλος την περίοδο εκείνη.
Πάντως δεν ήταν η πρώτη φορά που έθιξα δημόσια το θέμα της φωτορρύπανσης. Είχαν προηγηθεί τουλάχιστον δύο ανοικτές δημόσιες επιστολές μου στον τοπικό ηλεκτρονικό Τύπο, πέρα από τα τακτικά σχόλιά μου για τις διάφορες νυκτερινές φωτογραφικές λήψεις, που κατά καιρούς αναρτούνται στα κοινωνικά δίκτυα του νησιού. Για όποιον ενδιαφέρεται, τις παραθέτω για διάβασμα εδώ:
Για όποιον έχει μάτια να δει. (Οκτώβριος 2018)
Από το κακό στο χειρότερο. (Ιούνιος 2020)
Επιλέγοντας την κάθε όψη της πρόσκλησης, την βλέπετε σε μεγέθυνση. Οι συμμετέχοντες ως ομιλητές απέδειξαν πως είχαν όλα τα εχέγγυα για ουσιώδεις, τεκμηριωμένες, διορατικές και ρεαλιστικές παρεμβάσεις. Μια ιδιαίτερα επιτυχημένη εκδήλωση για το τοπίο της Σίφνου, που ίσως αποτελέσει τον καταλύτη για περαιτέρω (μετά λόγου γνώσεως πλέον) κινητοποίηση όλων όσων αγαπούν την Σίφνο, όπως την έχουν γνωρίσει μέχρι τώρα.
© Αλκιβ. Ν. Λεμπέσης. Σίφνος, Οκτώβριος 2023
0 σχόλια